Ile urlopu przysługuje pracownikowi?

Przepisy dotyczące urlopów zawarte są w Kodeksie pracy a liczba przysługujących dni urlopu zależy od stażu pracy pracownika i wynosi 20 lub 26 dni urlopu. Jeśli staż pracy pracownika jest krótszy niż 10 lat przysługuje mu 20 dni urlopu wypoczynkowego. Jeśli natomiast staż pracy jest dłuższy niż 10 lat ma on do wykorzystania 26 dni urlopu. Okazuje się jednak, że nie trzeba wcale pracować 10 lat, aby nabyć prawo do urlopu w wyższym wymiarze. 

Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu – zgodnie z art. 155 § 1. Kodeksu pracy – wlicza się okresy z tytułu ukończenia:

1. zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata, 
2. średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat, 
3. średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat, 
4. średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata, 
5. szkoły policealnej – 6 lat, 
6. szkoły wyższej – 8 lat.

Istnieją także szczególne przepisy dotyczące na przykład urlopu wypoczynkowego nauczycieli akademickich zarówno uczelni publicznych, jak i niepublicznych. Wszystkim nauczycielom akademickim, niezależnie od stanowiska, poziomu wykształcenia, czy okresu zatrudnienia przysługuje prawo do wyższego urlopu wypoczynkowego, który wynosi 36 dni roboczych i musi być wykorzystany w okresie wolnym od zajęć. 

To pracodawca musi zadbać o wykorzystanie zaległego urlopu

Co do zasady, zgodnie z kodeksem pracy, pracodawca powinien udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Nie zawsze jest to możliwe, zatem zaległy urlop powinien być wykorzystany w kolejnym roku i to pracodawca musi o to zadbać. Jeśli z jakiegokolwiek powodu urlop nie został wykorzystany do końca roku kalendarzowego pracodawca musi go udzielić najpóźniej do 30 września kolejnego roku. 

Oznacza to, że zaległego urlopu z 2020 roku pracodawca musi udzielić do 30 września 2021 roku.

Pracodawca nie musi ustalać z pracownikiem terminu wykorzystania zaległego urlopu. Wskazują na to orzeczenia Sądu Najwyższego, zgodnie z którymi pracodawca może przymusowo wysłać pracownika na urlop nawet, jeśli ten nie wyrazi na to zgody. 

Pracodawcy grożą kary

Jeśli pracodawca nie wywiąże się z obowiązku zadbania o to, aby pracownik wykorzystał swój zaległy urlop w ustawowym terminie grozi mu kara grzywny, która może sięgnąć kwoty nawet 30 tysięcy złotych. Obowiązek wykorzystania zaległego urlopu leży więc na pracodawcy i to on ponosi ewentualne konsekwencje za jego niewykorzystanie. 

Jeśli pracodawca nie udzieli pracownikowi zaległego urlopu nie oznacza to, że urlop przepada. Roszczenia ze stosunku pracy przedawniają się po trzech latach a zatem dopiero po takim okresie niewykorzystane dni urlopu przepadną.