Gwiazdor, Św. Mikołaj, a może Dziadek Mróz? Kto w Polsce przynosi prezenty pod choinkę?
Okres świąteczny to magiczny czas. W jego trakcie spędzamy czas z najbliższymi nam osobami wspólnie jedząc pyszne świąteczne potrawy oraz wymieniamy się prezentami. Prezenty są szczególnie istotne dla najmłodszych uczestników świąt. Czekają oni z niecierpliwością na moment, aż będą mogli dopaść do choinki i znaleźć przeznaczone dla nich prezenty, które przyniósł…no właśnie kto? W różnych częściach Polski inaczej mówi się na tego, kto przynosi dzieciom prezenty w Wigilie.
Gwiazdor
Zacznijmy od Gwiazdora. Jest on charakterystyczny przede wszystkim dla tych regionów, które znajdowały się w zaborze Pruskim. Możemy, więc stwierdzić, że Gwiazdor “działa” na terenie Wielkopolski oraz części Warmii i Mazur, które znajdowały się w ww. zaborze.
Postać Gwiazdora wywodzi się z grup kolędników, których charakterystyczną cechą była noszona gwiazda. Nosi on futrzaną czapkę a twarz ukrytą ma pod maską. Jego atrybutem była rózga dla niegrzecznych dzieci, oraz worek prezentów dla tych, które zasłużyły.
Dzieciątko
Na Śląsku natomiast prezenty przynosi Dzieciątko. Tutaj według tradycji tego regionu prezenty dzieciom przynosi mały Jezus.
W przypadku tej postaci jej korzeni musimy szukać przede wszystkim w Czechach. Dzieciątko trafiło do polskich tradycji w XVII w., gdy rozprzestrzeniło się w Pradze, a następnie trafiło na Śląsk. Postać ta przeniknęła do tego regionu bardzo mocno, a z czasem obecna była w niemal każdym śląskim kościele.
Dziadek Mróz
Przenosimy się na wschód Polski, a w szczególności na Podlasie. W tym regionie Polski prezenty dzieciom przynosi Dziadek Mróz. Postać ta ma swoją historię we wschodniosłowiańskim folklorze, a do naszego kraju trafiła z Rosji. To właśnie tam w okresie istnienia Związku Radzieckiego Dziadek Mróz został spopularyzowany i ostatecznie zawędrował na Podlasie. Jest on sowieckim odpowiednikiem Świętego Mikołaja.
Aniołek
Wracamy na południe Polski, lecz kierujemy się do Małopolski, a w szczególności do Krakowa. Aniołek według tradycji ma niezauważenie przynosić dzieciom prezenty w trakcie Wigilii. Tajemnicza postać niepostrzeżenie przynosi prezenty pod choinkę, a następnie wraca pełnić swoje anielskie obowiązki. Korzeni tej postaci możemy przede wszystkim szukać w Austrii. Wyjaśniałoby to także to, dlaczego Aniołek trafił do Polski – w końcu Kraków był bardzo ważnym punktem zaboru Austriackiego.
Święty Mikołaj
Zdecydowanie najpopularniejszy w skali całego kraju jest Święty Mikołaj. Jako postać ogólnie funkcjonuje on w całej Polsce, lecz prezenty przynosi przede wszystkim 6 grudnia, czyli w Mikołajki. Jedynie w kilku częściach naszego kraju przynosi on także prezenty w Wigilię.
Święty Mikołaj jest popularny przede wszystkim w Polsce centralnej, północno-wschodniej oraz południowo-wschodniej. Według różnych legend pochodzi on z Laponii, która jest regionem północnej Skandynawii, a zapracowanemu Mikołajowi pomagać mają elfy, które razem z nim pakują prezenty dla dzieci. Potem Święty Mikołaj rusza swoimi saniami, które ciągną renifery w trasę po całym świecie, aby dostarczyć prezenty dla grzecznych dzieci.