Epidemie towarzyszą ludzkości już od czasów starożytnych, a ich szybkie rozprzestrzenianie się powodowało milionowe śmierci. I chociaż wydawałoby się, że ta wywołana wirusem SARS-CoV-2 jest jedną z najgorszych to wcale nie jest największą, jaka wybuchła na świecie. Przedstawiamy plagi, które zebrały największe żniwo.

Większość pandemii narodziła się w Chinach, gdyż właśnie tam panują najdogodniejsze warunki do mutowania się i namnażania drobnoustrojów chorobotwórczych. Ogromny wpływ na to ma duże skupisko ludzi.

#1 Dżuma

Jedną z najbardziej znanych pandemii jest ta z połowy XIV wieku – tzw. czarna śmierć, która zabiła prawie 1/3 mieszkańców ówczesnego świata. Za jej przyczynę uznaje się bakterię Yersinia pestis, zwaną także pałeczką dżumy. Epidemia wybuchła w Azji Środkowej, prawdopodobnie w Chinach. Następnie rozprzestrzeniła się na Krym, a stamtąd na basen Morza Śródziemnego i resztę Europy, prawdopodobnie poprzez pchły.

Szacuje się, że epidemia z 450 milionowego społeczeństwa zmniejszyła się do 350-375 milionów.

#2 “Hiszpanka”

To największa pandemia od czasu wybuchu epidemii czarnej śmierci. “Hiszpanka” objęła lata 1918-1920 i w jej wyniku zachorowało 500 milionów ludzi – 1/3 ówczesnego świata, a zmarło do 100 milionów. Chorobę wywołał podtyp wirusa AH1N1, pochodzący od ptaków. Tak samo, jak Dżuma najprawdopodobniej przybył z Chin. Właśnie z tego azjatyckiego kraju kilku robotników przywiozło wirusa do Francji i USA.

Choroba rozprzestrzeniała się ekspresowo, a wpływ na to miała decydująca faza I wojny światowej. Co ciekawe najbardziej dotykała ona młode społeczeństwo – namnażający się wirus powodował reakcję obronną, a im młodszy organizm tym była silniejsza.

#3 Grypa azjatycka i grypa Hongkong

Rozwinęła się w latach 1956-1958, także w Chinach, w prowincji Kuejczou. Wywołał ją wirus AH2N2, który powstał w wyniku połączenia się wirusa ptasiej grypy z ludzką. Pandemia zabiła prawie 2 miliony ludzi. Następne ogniska pojawiły się w Hongkongu, Singapurze i Indiach, a stąd dotarły do Wielkiej Brytanii i USA.

W wyniku grypy azjatyckiej zachorowało 500 milionów ludzi, jednak miała niższą śmiertelność. W szybkim czasie, bo w 1957 roku, opracowano szczepionkę, która zmniejszyła ryzyko zgonów.

Grypa powróciła w 1968 roku, a ze względu na jej pierwsze ognisko, otrzymała nazwę Hongkong. Do Polski trafiła w 1969 roku i miała podobny przebieg do COVID-19.

#4 Świńska grypa

Następna grypa wybuchła w 2009 roku i nie miała miejsca w Chinach, ale tym razem w Meksyku. W kraju Ameryki Południowej także występuje duże zagęszczenie ludności, która ma bezpośredni kontakt ze zwierzętami gospodarczymi. Choroba nazwana świńską grypą trwa do tej pory, jednak nie na taką skalę, jak 12 lat temu. W wyniku wirusa AH1N1 zmarło około 500 tysięcy ludzi, jednak dokładne dane statystyczne nie są znane.

Podtyp wirusa początkowo występował tylko u świń i był znany już od lat 30 XX wieku. Po kontakcie w organizmie pacjenta zero z wirusem zwykłej grypy oraz ptasiej, wirus zmutował w nowy.