Przyjęty w poniedziałek mechanizm polega na możliwości zamrożenia aktywów i zakazie wjazdu na terytorium Unii Europejskiej wydanym wobec konkretnych osób oskarżonych o poważne naruszenia praw człowieka. Prawo wejdzie w życie po opublikowaniu w dzienniku urzędowym UE.

Globalny reżim sankcyjny za łamanie praw człowieka

Inicjatywa dotycząca nowych przepisów sankcyjnych została podjęta w grudniu 2019 r. Prace nad dokumentem przyśpieszyły, gdy doszło do próby śmiertelnego otrucia znanego krytyka Kremla – Aleksieja Nawalnego.

Nowy reżim sankcyjny za łamanie praw człowieka charakteryzuje się szerokimi ramami nakładania sankcji. Swoimi zapisami będzie obejmował ludzi z całego świata np. z Białorusi, Turcji, państw afrykańskich.

Europejska Partia Ludowa wskazuje, że nowy globalny reżim ułatwi reagowanie Europy na podobne przestępstwa na całym świecie:

Nowy reżim sankcyjny wchodzi w życie 8 grudnia. Będzie on stosowany przeciwko osobom fizycznym i prawnym za naruszanie podstawowych wolności, ludobójstwo, tortury i handel ludźmi, sprecyzowano w oficjalnym dzienniku.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen podkreślała, że śmierć Magnitskiego była inspiracją dla stworzenia nowego systemu sankcji za łamanie praw człowieka. Jest to nie tylko uhonorowanie zmarłego, ale także wniesienie pozytywnej zmiany w ochronę praw człowieka.

Unia Europejska posiada instrumenty, które pozwalają na wprowadzenie sankcji za łamanie praw człowieka, jednakże istniejące mechanizmy nie mają charakteru globalnego i przewidują wprowadzenie działań związanych z konkretną sytuacją w poszczególnych państwach. Dzięki nowym przepisom zostanie to znacznie rozszerzone.

Ustawa Magnitskiego

Podstawą dla unijnych prac jest przyjęta w grudniu 2012 r. ustawa Magnitskiego. Dokument został podpisany przez prezydenta Baracka Obamę i dotyczył zakazu wjazdu do USA oraz korzystania z amerykańskiego systemu bankowego urzędnikom rosyjskim podejrzanym o łamanie praw człowieka.

Rosyjski prawnik Siergiej Magnitski zmarł w 2009 r. w wieku 37 lat w więzieniu Matrosskaja Tiszyna w Moskwie. Został on aresztowany, ponieważ podczas przesłuchania w sprawie domniemanych oszustw podatkowych wymienił funkcjonariuszy MSW Rosji zamieszanych w przejęcia spółek i oskarżył ich o zagarnięcie z budżetu państwa równowartości 230 mln dolarów.

Podobno był on torturowany, ciężko pobity, a także uniemożliwiono mu uzyskanie pomocy lekarskiej. Tym samym prawnik zmarł w listopadzie 2009 r. w więzieniu.

Organizacje broniące praw człowieka ustaliły, że za jego śmiercią stał urzędniczo-prokuratorski spisek. Dlatego śmierć Magnitskiego odbiła się echem na całym świecie.

Podobną do amerykańskiej ustawę przyjęto także w Wielkiej Brytanii i krajach bałtyckich.