Co powinniśmy zrobić, gdy pracodawca ma trudności z terminowym rozliczeniem naszej pensji? Czy i w jaki sposób możemy dochodzić swoich roszczeń, gdy mimo próśb i gróźb nie otrzymaliśmy należnego wynagrodzenia? Czy jest możliwe odzyskanie świadczenia, gdy firma upadnie? To najczęściej pojawiające się pytania, jeśli chodzi o niewypłacone wynagrodzenie.

 Obowiązek wypłaty wynagrodzenia a przepisy prawne

Terminowa i prawidłowa wypłata wynagrodzenia to jeden z podstawowych obowiązków pracodawcy określony w art. 94 Kodeksu Pracy. Zaniechanie tego obowiązku jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika.

Zgodnie z innymi przepisami Kodeksu Pracy termin i częstotliwość wypłaty powinny być wskazane przez pracodawcę w regulaminie pracy albo w informacji o warunkach zatrudnienia (gdy pracodawca nie ma obowiązku tworzenia regulaminu pracy). Ta druga musi być z kolei przekazana pracownikowi w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy.

Opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia – jak zareagować?

Przy opóźnieniach w wypłacie wynagrodzenia, w pierwszej kolejności powinniśmy spróbować jeszcze raz porozmawiać z pracodawcą. Jeśli to ostatecznie nie pomoże – mamy kilka możliwości:

Zgłoszenie pracodawcy do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). Powinno ono zawierać jak najwięcej informacji, w tym m.in. kwotę zaległości i termin wypłaty wynikający z ustaleń z pracodawcą. PIP ma 30 dni na rozpatrzenie sprawy i ewentualne rozpoczęcie postępowania kontrolnego. Gdy stwierdzi naruszenie przepisów, zobowiązuje pracodawcę do wypłaty wynagrodzenia i innych należnych pracownikowi świadczeń. Ponadto za niewypłacone świadczenie PIP może ukarać go grzywną.
1) Pozew do Sądu Pracy. Niewypłacone wynagrodzenie możemy próbować odzyskać także przez skierowanie indywidualnego pozwu o zapłatę do Sądu Pracy – samodzielnie lub korzystając z pomocy pełnomocnika (np. radcy prawnego). Do sądu rejonowego składamy odpowiedni wniosek, gdy chcemy odzyskać kwotę do 75.000 zł. O wyższe świadczenie możemy się ubiegać w sądzie okręgowym. We wniosku powinno się znaleźć imię i nazwisko lub nazwa stron i konkretne żądanie zapłaty. Warto do niego dołączyć żądanie nadania wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności lub przeprowadzenia rozprawy pod nieobecność powoda.
2) Wpisanie danych pracodawcy do bazy BIG InfoMonitor. Gdy nasze roszczenia zostaną uznane przez sąd i uzyskamy tytuł egzekucyjny opatrzony klauzulą wykonalności, możemy wpisać dane pracodawcy do rejestru dłużników BIG, korzystając z portalu https://www.big.pl. Na początek wypełniamy wezwanie do zapłaty i wysyłamy je dłużnikowi listem poleconym. Wzór wezwania do zapłaty spełniającego ustawowe warunki dostępny jest w sekcji dokumenty dla konsumentów na stronie www.big.pl w sekcji Pomoc. Jeśli w ciągu 14 dni pracodawca nie wypłaci nam zaległego wynagrodzenia, zyskujemy tytuł wykonawczy do zarejestrowania pracodawcy jako dłużnika w rejestrze. Dzięki temu utrudnimy mu uzyskanie kredytów w przyszłości.

Brak wypłaty wynagrodzenia a upadłość pracodawcy

Upadek firmy to najgorsza z możliwych sytuacji, ponieważ nie możemy dochodzić należnego wynagrodzenia bezpośrednio od pracodawcy. W takiej sytuacji możemy jednak skorzystać z pomocy organu powołanego do takich spraw, tj. Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP). Ma on obowiązek wypłaty świadczenia tym pracownikom, których pracodawca jest niewypłacalny ze względu na ogłoszenie upadłości, ale również w sytuacji, gdy właściwy sąd oddalił wniosek o upadłość w związku z tym, że majątek firmy był niewystarczający do pokrycia kosztów postępowania upadłościowego. Do FGŚP możemy w pierwszej kolejności wnioskować o zaliczkę na poczet naszych należności. Wraz z wnioskiem składamy wszystkie dowody, tj.:

• kopię świadectwa pracy lub odpis prawomocnego orzeczenia sądu potwierdzającego okres zatrudnienia,
• zaświadczenie od pracodawcy potwierdzające kwotę niezaspokojonych roszczeń pracowniczych,
• odpis prawomocnego orzeczenia sądu zasądzającego kwoty przysługujących należności,
• inne dowody określające uprawnienia do należnych świadczeń.

Dokumenty składamy wówczas do Marszałka Województwa.

Ważne jest to, że wniosku o zaliczkę za niewypłacone wynagrodzenie do FGŚP nie możemy złożyć od razu, lecz dopiero wtedy, gdy pracodawca nie wykonuje działalności przez okres dłuższy niż 1 miesiąc.

 Artykuł opracowano na zlecenie BIG.