Wszyscy premierzy Jej Królewskiej Mości. Z kim współpracowała Elżbieta II i jakie były ich relacje?
W Wielkiej Brytanii przez lata funkcjonowała maksyma “Królowa panuje, ale nie rządzi“. W tej formule jest bardzo dużo prawdy, ponieważ mimo tego, że w Zjednoczonym Królestwie królowa nie posiada władzy oficjalnie, to jest bardzo dobrze poinformowana o wszystkim co się dzieje w brytyjskiej polityce.
Zobacz też: Królowa Elżbieta II nie żyje. Monarchini miała 96 lat
W Zjednoczonym Królestwie bardzo istotną tradycją była cotygodniowa audiencja szefa rządu w Pałacu Buckingham. Gdy Królowa objęła tron w 1952 roku pierwszym premierem w jej służbie był nie byle kto, bo Winston Churchill. Jedna z najważniejszych postaci w brytyjskiej historii pełniła swój urząd do 1955 roku.
Od tego czasu Królowa współpracowała z aż 15 premierami, a części z nich nie było nawet na świecie, gdy Elżbieta obejmowała swój urząd. Poniżej przedstawiamy pełną listę premierów w służbie Jej Królewskiej Mości.
- Winston Churchill (1952–1955)
- Anthony Eden (1955–1957)
- Harold Macmillan (1957–1963)
- Alec Douglas-Home (1963–1964)
- Harold Wilson (1964–1970, 1974–1976)
- Edward Heath (1970–1974)
- James Callaghan (1976–1979)
- Margaret Thatcher (1979–1990)
- John Major (1990–1997)
- Tony Blair (1997–2007)
- Gordon Brown (2007–2010)
- David Cameron (2010–2016)
- Theresa May (2016–2019)
- Boris Johnson (2019–2022)
- Liz Truss (od 2022)
Jakie relacje miała królowa ze swoimi premierami?
#1 – Winston Churchill
Winston Churchill to niezaprzeczalnie jeden z najważniejszych przywódców w historii Wielkiej Brytanii. Świadczy o tym chociażby plebiscyt BBC z 2002 roku. Wtedy Brytyjski Bulldog został uznany za najwybitniejszego Brytyjczyka w historii. W trakcie swoich rządów współpracował w trakcie drugiej kadencji z Elżbietą II.
Zobacz też: Najpotężniejsze kobiety w historii. To one wygrywały wojny i reformowały świat
Relacje pomiędzy nimi były bardzo dobre. Mówiło się, że premier był oczarowany Elżbietą II, którą bardzo szanował. Samego Churchilla uznaje się także za jednego z ulubieńców brytyjskiej monarchini. Ciekawe jest to, że początkowo sam premier był sceptycznie nastawiony do współpracy z bardzo młodą królową – gdy objęła urząd miała zaledwie 26 lat. Relacja ta z czasem bardzo się zmieniła, a Churchill do dzisiaj uznawany jest za mentora Elżbiety II.
#2 – Harold Wilson
Harold Wilson był pierwszym premierem z Partii Pracy, z którym do tej pory musiała współpracować Elżbieta II. Ta zmiana miała ogromne znaczenie dla monarchini, bowiem do tej pory miała ona do czynienia jedynie z konserwatywnymi premierami.
Co ciekawe relacje łączące tego premiera oraz królową były bardzo dobre. Zaskoczyło to wiele osób, bowiem laburzyści mają niezbyt pozytywny stosunek do monarchii. Sam Wilson chcąc okazać szacunek królowej, a także jej znaczenie w jego politycznej karierze często mówił, że idąc na wtorkowe audiencje do królowej, idzie “zobaczyć się z mamą”
#3 – Margaret Thatcher
Kolejnym ważnym szefem rządu była Margaret Thatcher. Po raz pierwszy w historii stanowisko premiera pełniła kobieta. Wydawało się, że to spowoduje, że relacje pomiędzy królową a premierem będą całkiem dobre, lecz Thatcher była zdecydowanie jednym z mniej lubianych szefów rządów przez Elżbietę II.
Królową odrzucała chęć wprowadzenia radykalnych zmian przez Margaret Thatcher, w związku z tym, że sama charakteryzowała się raczej konserwatywnymi poglądami. Warto jednak zaznaczyć, że pani Premier miała ogromny szacunek do królowej o czym świadczy wpis z jej pamiętników
“Jeśli ktoś myśli, że cotygodniowe spotkania z królową są miłymi, towarzyskimi rozmówkami jest w wielkim błędzie. To są spotkania niemalże biznesowe i Jej Królewska Mość wypowiada się z wielkim doświadczeniem na aktualne tematy”
#4 – Tony Blair
Pełniący urząd w latach 1997 – 2003 premier z ramienia laburzystów – Tony Blair miał trudne do określenia relacje z królową. Mówi się, że początkowo królowa bardzo lubiła Tony’ego Blaira, lecz w trakcie ich pierwszej audiencji królowa miała jasno wyznaczyć granice, a także nieco udowodnić swoją wyższość nad nowym, nieco ekstrawaganckim premierem. Bardzo dobrze świadczy o tym cytat pochodzący z ich pierwszego spotkania.
- “Ah, Pan Blair. Witam na pana pierwszej audiencji jako premier Wielkiej Brytanii. Moim pierwszym premierem był Winston Churchill, a Pana wtedy nie było na świecie”
Zdaniem wielu, relacje premiera z królową pogorszyły się zdecydowanie pod koniec rządów Blaira. Miało to być związane z upublicznieniem tematów, o których rozmawiała królowa z premierem.
#5 – David Cameron
Davida Camerona historia zapamięta jako premiera, za którego Wielka Brytania opuściła Unię Europejską. Sam premier był ogromnym przeciwnikiem tego pomysłu, lecz chcąc uzyskać poparcie Brytyjczyków dla swoich rządów zdecydował się na zorganizowanie referendum.
Był to ogromny błąd szefa rządu, który dotarł do niego dopiero w momencie, gdy przewagę w sondażach zyskali przeciwnicy pozostania w UE.
Co ciekawe Cameron miał nawet prosić Królową o pomoc w nakłonieniu Brytyjczyków do pozostania we wspólnocie. Świadczy to o ogromnym szacunku premiera do królowej, a także wiary we wpływ, jaki ta ma na Brytyjczyków. Cameron miał poprosić królową o zwykłe uniesienie brwi w trakcie rozmowy o Brexicie, co już mogłoby zostać odebrane jako wyraz niechęci królowej do opuszczenia Unii.
Królowa jednak postanowiła zachować neutralność i jedyne co powiedziała na temat referendum, to że “wyraża nadzieję, że wszyscy pomyślą bardzo uważnie o przyszłości”
