Statutowy Absurd Roku to plebiscyt organizowany przez Stowarzyszenie Umarłych Statutów (SUS). Celem inicjatywy jest ochrona interesów uczniów, pomoc w walce z absurdalnymi decyzjami władz szkoły oraz działanie na rzecz praworządności w placówkach oświaty.

(Nie)gratulujemy tego wyróżnienia, bo w praktyce oznacza ono porażkę.

– piszą organizatorzy plebiscytu

III miejsce za zakaz noszenia spodni przez dziewczynki

Szkoła Podstawowa nr 45 im. Jana Matejki w Łodzi III miejsce w plebiscycie zawdzięcza regulacji statutowej, która zabrania noszenia przez dziewczynki spodni w trakcie uroczystości szkolnych. Po interwencji Łódzkiego Kuratora Oświaty problem został rozwiązany i zapis zniknął ze Statutu.

strój galowy z okazji uroczystości szkolnych oraz innych uroczystości, na których uczniowie reprezentują szkołę na zewnątrz: a) strój dziewczęcy składa się z: białej bluzki oraz ciemnej spódnicy/sukienki b) strój chłopięcy składa się z: białej koszuli i ciemnych, długich spodni lub garnituru.

– brzmiał zapis Statutu

Szkoła Podstawowa nr 45 im. Jana Matejki w Łodzi wygrała ze Szkołą Podstawową nr 84 im. Jana Brzechwy w Gdańsku. Tam w Statucie zapisano, że uczniom nie wolno: […] rozpowszechniać na terenie szkoły informacji, zdjęć i innych treści bez zgody dyrektora. Sprawą szkoły w Gdańsku zajął się Pomorski Kurator Oświaty. Według przeprowadzonego 10.01.2022 monitoringu, problem został rozwiązany.

Zgodnie z art. 54 ust. 1 Konstytucji RP “Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji”. Wprowadzanie cenzury prewencyjnej dyrektora szkoły względem informacji rozpowszechnianych na terenie szkoły stoi w jaskrawej wręcz sprzeczności z przytoczonym przepisem Konstytucji i stanowi wyraz dążenia do omnipotentnej kontroli ze strony organów szkoły wobec uczniów, nie do zaakceptowania w demokratycznym państwie prawnym.

– brzmi uzasadnienie Pomorskiego Kuratora Oświaty

II miejsce za odbieranie uczniom praw do prac plastycznych

Na II miejscu ex aequo znalazło się Liceum Sztuk Plastycznych im. Stanisława Kopytyńskiego w Zespole Szkół Plastycznych we Wrocławiu oraz Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Piotra Potworowskiego w Poznaniu.

Zgodnie ze statutem obu placówek, prace stworzone przez uczniów są własnością szkoły. Dodatkowo przyznają sobie prawo do swobodnego i nieograniczonego dysponowania pracami uczniów, w tym do ich sprzedaży. Statuty szkół stanowią też, że placówka nabywa nieodpłatnie autorskie prawa majątkowe do prac uczniów.

Takie postanowienia statutów są sprzeczne z obowiązującym stanem prawnym w zakresie własności prac plastycznych uczniów oraz praw autorskich. Centrum Edukacji Artystycznej, które sprawuje nadzór m.in. nad szkołami plastycznymi, po interwencji SUS zobowiązało liceum z Wrocławia do zmiany szkolnego statutu. 

I miejsce za zakaz podejmowania aktywności seksualnej przez uczniów

Pierwsze miejsce tegorocznego plebiscytu zajęło Katolickie Liceum Ogólnokształcące im. Świętej Rodziny z Nazaretu w Krakowie. Zwycięstwo zapewnił im zapis w statucie dotyczący podejmowania aktywności seksualnej przez uczniów w szkole i poza nią.

Ucznia obowiązuje w Szkole i poza nią bezwzględny zakaz: […] podejmowania aktywności seksualnej, polegającej na: odbyciu stosunku seksualnego, udziału w imprezach o charakterze erotycznym oraz pozowania do filmów i zdjęć pornograficznych, publicznym podejmowaniu zachowań o zabarwieniu seksualnym.

– brzmi zapis Statutu

Stowarzyszenie Umarłych Statutów wysłało pismo interwencyjne do Małopolskiego Kuratora Oświaty. Poinformował on, że nie podejmie działań nadzorczych w związku z brzmieniem kwestionowanego przepisu. Stowarzyszenie złożyło 21 stycznia 2021 r. odwołanie do Ministra Edukacji i Nauki, który przez wiele miesięcy przedłużał termin na jego rozpatrzenie. 25 maja 2021 złożone zostało ponaglenie, a 28 czerwca 2021 skarga na przewlekłość do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

23 lipca 2021 r. Minister Edukacji i Nauki wydał postanowienie o niedopuszczalności odwołania. SUS złożyło 23 sierpnia 2021 skargę na postanowienie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Obecnie Stowarzyszenie oczekuje na wyznaczenie terminu rozprawy.