Akcjonariusze nie będą musieli przywiązywać większej wagi do dokumentów związanych z posiadanymi akcjami – dotychczas musieli uważać by ich nie zgubić, zniszczyć czy utracić. Upraszczając – dematerializacja akcji to koniec akcji w formie papierowej i zastąpienie ich rejestrem akcjonariuszy.

Wejście przepisów w życie

Zmiany weszły w życie z dniem 1 marca 2021 r., ale spółki miały czas na przygotowanie się do tych zmian od ponad roku, gdy obowiązywały przepisy przejściowe. Akcjonariusze powinni złożyć w spółce papierowego dokumentu akcji – do momentu złożenia papierowych dokumentów i wpisu do rejestru akcjonariuszy, akcjonariusz nie może korzystać z przysługujących mu praw (m.in. nie będzie otrzymywał dywidendy czy nie będzie miał prawa głosu). Dokument akcji, do 1 marca 2026 r. zachowuje moc dowodową w zakresie wykazania przez akcjonariusza przysługujących mu praw udziałowych. Pojawia się pytanie, co z akcjonariuszami, którzy nie złożą dokumentów akcji w spółce
w celu dematerializacji do 1 marca 2026 r., ale takiej sytuacji ustawodawca w przepisach nie przewidział.  

Dematerializacja akcji – jak to wygląda w praktyce

W praktyce dematerializacja akcji będzie wiązać się z rosnącymi kosztami działalności spółek akcyjnych, a transakcje akcjami będą obwarowane większą ilością formalności (zaangażowany będzie też podmiot prowadzący rejestr akcjonariuszy). Ponadto akcje w formie papierowej zostaną wyeliminowane
z obrotu. Skutkiem tego będzie sytuacja, że akcje na okaziciela nie będą miały większego sensu, ponieważ nie będą zapewniały anonimowości akcjonariusza. Rejestr akcjonariuszy będzie jawny dla spółki i akcjonariuszy, więc każdy z nich będzie miał dostęp do podstawowych danych osobowych (m.in. adresu do korespondencji).

Każda spółka akcyjna powinna utworzyć stronę internetową zawierającą zakładkę przeznaczoną do komunikacji z akcjonariuszami. Adres strony powinien być zgłoszony do KRS. Co więcej, spółki powinny wybrać podmiot prowadzący rejestr akcjonariuszy i pięciokrotnie wezwać akcjonariuszy do złożenia dokumentów akcji. Niedopełnienie wcześniej opisanych obowiązków wiąże się z konsekwencjami finansowymi dla zarządu spółki akcyjnej (kara grzywny do 20 tys. zł)

Biorąc pod uwagę dodatkowe obowiązki i koszty niektóre spółki akcyjne już przekształciły się w inne formy prawne (m.in. w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością). Zmiana formy prawnej prowadzonej działalności powinna być rozważona przez zarządy spółek akcyjnych.

Dominika Janiszewska, Kancelaria Oniszczuk & Associates

Sprawdź więcej tekstów Oniszczuk&Associates na portalu NoweMedium